بسیاری از افراد با مشکل کمبود اشتها و در نتیجه، عدم دریافت کالری کافی دست و پنجه نرم میکنند. این موضوع میتواند به خصوص برای کودکان، سالمندان و افرادی که از بیماریهای خاص رنج میبرند، چالشبرانگیز باشد. در چنین شرایطی، قرصهای اشتها آور به عنوان راه حلی امیدوارکننده ظاهر میشوند و نوید افزایش میل به غذا و جبران کمبود وزن را میدهند.
انواع قرص های اشتها آور
قرص های اشتها آور با مکانیسم های مختلفی عمل می کنند. شناخت این مکانیسم ها به شما کمک می کند تا بهترین گزینه را بر اساس شرایط خود انتخاب کنید. در ادامه با برخی از انواع رایج این داروها آشنا می شویم:
- محرک های اشتها: این دسته از داروها با تحریک بخش هایی از مغز که مسئول احساس گرسنگی هستند، میل به غذا خوردن را افزایش می دهند. نمونه ای از این داروها، "مگزیت" (Megestrol) است که البته مصرف آن به دلیل عوارض جانبی متعدد، معمولا محدود به بیماران مبتلا به ایدز یا سرطان است.
- مکمل های غذایی: گروهی از قرص های اشتها آور، حاوی مواد مغذی مانند ویتامین ها، مواد معدنی، پروتئین و یا ترکیبات گیاهی نظیر ریشه کاسنی و شنبلیله هستند. این مکمل ها با بهبود جذب مواد غذایی و تامین درشت مغذی ها، به افزایش وزن تدریجی کمک می کنند. نمونه هایی از این مکمل ها عبارتند از "شیکریدین دینه" و "مخمر آبجو".
- داروهای ضد تهوع: برخی از داروهای ضد تهوع مانند "اونسترون" (Ondansetron) نیز می توانند به عنوان عارضه جانبی، باعث افزایش اشتها شوند. با این حال، مصرف این داروها صرفا برای افزایش وزن توصیه نمی شود و باید حتما با تجویز پزشک صورت گیرد.
توجه مهم: لیست فوق تنها به معرفی اجمالی برخی از انواع قرص های اشتها آور پرداخته است. تشخیص نوع مناسب این داروها بر عهده پزشک متخصص است و مصرف خودسرانه هرگونه دارویی، به شدت خطرناک می باشد.
آیا قرصهای اشتها آور راهحل مناسبی هستند؟
مصرف قرصهای اشتها آور تنها باید با تجویز پزشک و در صورتی که علت زمینهای کمبود وزن شناخته شده و درمان شده باشد، صورت گیرد. این قرصها انواع مختلفی دارند که هر کدام با مکانیسم متفاوتی عمل میکنند. برخی از آنها باعث افزایش ترشح هورمونهای اشتها مانند گرلین میشوند و برخی دیگر با تأخیر در تخلیهی معده، فرد را برای مدت بیشتری سیر نگه میدارند.
با این حال، مصرف خودسرانهی این قرصها به دلایل زیر توصیه نمیشود:
- عوارض جانبی: برخی از قرصهای اشتها آور میتوانند عوارض جانبی مانند تهوع، استفراغ، اسهال، یبوست، بیقراری و اختلالات خواب به همراه داشته باشند.
- تاثیر کوتاه مدت: بسیاری از قرصهای اشتها آور تنها در کوتاه مدت باعث افزایش وزن میشوند و پس از قطع مصرف، اثر آنها از بین میرود.
- ایجاد وابستگی: مصرف طولانیمدت برخی از این قرصها میتواند منجر به وابستگی شود و فرد بدون مصرف آنها قادر به غذا خوردن نباشد.
- تشخیص اشتباه: گاهی اوقات، کمبود وزن میتواند ناشی از یک بیماری زمینهای باشد. مصرف خودسرانهی قرصهای اشتهاآور ممکن است باعث شود بیماری اصلی تشخیص داده نشود.
نکات کلیدی پیش از مصرف قرص های اشتها آور
در صورتی که پزشک مصرف قرص اشتها آور را برایتان تجویز کرده است، لازم است به نکات زیر توجه داشته باشید:
- تشخیص علت کمبود وزن: پیش از شروع مصرف هر گونه دارویی، ضروری است علت اصلی لاغری شما مشخص شود. کمبود وزن می تواند ناشی از بیماری های زمینه ای، پرکاری تیروئید، سوء جذب مواد غذایی و یا عوامل دیگری باشد. تشخیص و درمان علت زمینه ای، اولین قدم برای افزایش وزن اصولی است.
- رژیم غذایی مناسب: مصرف قرص های اشتها آور به تنهایی نمی تواند منجر به افزایش وزن سالم شود. داشتن یک رژیم غذایی سرشار از کالری، پروتئین، چربی های سالم و مواد مغذی، برای کمک به روند افزایش وزن ضروری است. در این زمینه، مشورت با یک متخصص تغذیه می تواند بسیار راهگشا باشد [راهنمای داشتن یک رژیم غذایی سالم].
- عوارض جانبی دارو: هر دارویی، چه گیاهی و چه شیمیایی، می تواند عوارض جانبی به همراه داشته باشد. در مورد قرص های اشتها آور، این عوارض می توانند شامل اسهال، یبوست، سردرد، اختلالات خواب و یا تداخل با سایر داروهای مصرفی باشند. پیش از مصرف دارو، حتما با پزشک خود در مورد عوارض جانبی احتمالی مشورت کنید.
- دوره مصرف: معمولا دوره مصرف قرص های اشتها آور توسط پزشک تعیین می شود و نباید به صورت خودسرانه قطع یا تمدید شود.
- مصرف در دوران بارداری و شیردهی: مصرف بسیاری از داروهای محرک اشتها در دوران بارداری و شیردهی ممنوع است. در صورتی که باردار یا شیرده هستید، حتما این موضوع را به پزشک خود اطلاع دهید.
بهترین زمان مصرف مکمل اشتها آور
بهترین زمان مصرف مکمل اشتها آور به نوع مکمل و شرایط فردی شما بستگی دارد. به طور کلی، دستورات زیر را می توان در نظر داشت:
- مکمل های حاوی آنزیم های گوارشی: این مکمل ها قبل از غذا مصرف می شوند تا به هضم غذا کمک کنند.
- مکمل های گیاهی: این مکمل ها را می توان قبل از غذا، همراه با غذا یا بعد از غذا مصرف کرد.
- داروهای تجویزی: زمان مصرف این داروها توسط پزشک تعیین می شود.
نکات کلی:
- با معده خالی یا پر: برخی از مکمل ها باید با معده خالی مصرف شوند، در حالی که برخی دیگر باید همراه با غذا مصرف شوند. دستورالعمل های روی برچسب را به دقت مطالعه کنید.
- جذب: برخی از مکمل ها بهتر در صورت مصرف با غذا جذب می شوند.
- عوارض جانبی: اگر مصرف مکمل باعث ناراحتی معده شد، می توانید آن را با غذا مصرف کنید.
- بهترین زمان برای شما: بهترین زمان برای مصرف قرص اشتها آور زمانی است که برای شما راحت تر باشد و به یاد داشته باشید که آن را مصرف کنید.