مولتی ویتامینها مکملهایی هستند که حاوی طیف وسیعی از ویتامینها و مواد معدنی ضروری برای بدن هستند. این ویتامینها و مواد معدنی نقشهای حیاتی در عملکردهای مختلف بدن، از جمله تولید انرژی، متابولیسم، عملکرد سیستم ایمنی و سلامت پوست و مو ایفا میکنند. اگرچه دریافت اکثر ویتامینها و مواد معدنی مورد نیاز بدن از طریق یک رژیم غذایی سالم و متعادل امکانپذیر است، اما برخی افراد ممکن است به دلایل مختلف، از جمله کمبود مواد مغذی در رژیم غذایی، سوء جذب یا افزایش نیاز بدن به دلیل شرایط خاص، به مصرف قرص مولتی ویتامین نیاز داشته باشند.
چرا مصرف مولتی ویتامین ضروری است؟
همانطور که گفته شد، کمبود ویتامین ها و مواد معدنی می تواند منجر به بروز مشکلات مختلفی در سلامتی شود. خستگی، ضعف، ریزش مو، مشکلات پوستی، اختلالات سیستم ایمنی و حتی افزایش خطر ابتلا به بیماری های مزمن، همگی می توانند ناشی از کمبود ویتامین ها و مواد معدنی باشند.
مصرف مولتی ویتامین ها می تواند به پیشگیری از کمبودهای مذکور کمک کند. تحقیقات نشان داده است که مصرف مولتی ویتامین ها در برخی از افراد می تواند منجر به بهبود سطح انرژی، تقویت سیستم ایمنی بدن و کاهش خطر ابتلا به برخی از بیماری ها مانند بیماری های قلبی و عروقی و برخی از انواع سرطان شود
با این حال توجه داشته باشید که مصرف مولتی ویتامین ها جایگزینی برای داشتن یک رژیم غذایی سالم و متعادل نمی باشد. بهترین راه برای تامین ویتامین ها و مواد معدنی مورد نیاز بدن، مصرف یک رژیم غذایی سرشار از میوه ها، سبزیجات، غلات کامل، حبوبات، لبنیات و پروتئین های بدون چربی است. اما در صورتی که به هر دلیلی نمی توانید رژیم غذایی کاملی داشته باشید، مصرف مولتی ویتامین ها می تواند راه حل مناسبی برای جبران کمبودهای احتمالی باشد.
چه کسانی به مصرف مولتی ویتامین نیاز دارند؟
مصرف مولتی ویتامین ها می تواند برای افراد مختلفی مفید باشد. در اینجا به برخی از گروه هایی که به طور خاص به مصرف مولتی ویتامین نیاز دارند اشاره می کنیم:
- افرادی که رژیم غذایی نامناسبی دارند و به اندازه کافی میوه، سبزیجات و سایر گروه های غذایی را مصرف نمی کنند.
- افرادی که به دلیل عمل جراحی یا مشکلات گوارشی دچار سوء جذب هستند.
- زنان باردار و شیرده که نیاز به تامین ویتامین ها و مواد معدنی برای خود و جنین یا نوزادشان دارند.
- افراد مسن که ممکن است به دلیل کاهش جذب مواد مغذی در بدن دچار کمبود ویتامین ها شوند.
- گیاهخواران و به خصوص وگان ها که در معرض کمبود برخی از ویتامین ها مانند ویتامین B12 قرار دارند.
قرص مولتی ویتامین مینرال و تخصصی
قرص های مولتی ویتامین معمولاً به دو دسته قرص مولتی ویتامین مینرال (عمومی) و قرص های مولتی ویتامین تخصصی (برای تقویت مو، تقویت استخوان، تقویت حافظه و ...) تقسیم می شوند.
تفاوت قرص مولتی ویتامین مینرال با قرص های ویتامین تقویت مو، تقویت استخوان، تقویت حافظه و ... در این است که قرص های مولتی ویتامین مینرال انواع بیشتری از ویتامین ها و مواد معدنی را در مقایسه با قرص های تقویتی تخصصی دارند اما مقدار هر یک از ویتامین ها یا مواد معدنی در آن ها در مقایسه با قرص های تقویتی خاص کمتر است. به همین دلیل اگر مشکل پوکی استخوان یا ریزش مو دارید، باید قرص تقویت استخوان یا تقویت مو بخورید و مصرف قرص های مولتی ویتامین و مینرال ممکن است کمک زیادی به حل مشکل شما نکند. اما اگر به طور کلی کمبود ویتامین دارید و یا میوه و مواد معدنی کافی در طول روز نمی خورید، قرص های مولتی ویتامین مینرال بهترین انتخاب برای شما هستند. عوارض مصرف مولتی ویتامین
مصرف مولتی ویتامین به طور معمول عوارض و آلرژی ندارد اما اگر با مصرف آن دچار تورم، گرفتگی گلو، کهیر، تورم زبان، صورت و گلو شدید در اسرع وقت به پزشک مراجعه کنید.اما عوارض شایع آن سر درد، تهوع، معده درد است.
اما در صورتی که مولتی ویتامین ها در دوز بالا ویتامین و مواد معدنی را به بدن تحمیل کند عوارضی مانند کاهش اشتها، اسهال، درد، استفراغ، یبوست،ریزش مو، پوستهپوسته شدن صورت یا بدن را به دنبال دارد که نیاز به مراجعه به پزشک را دارد. طرز مصرف قرص مولتی ویتامین
با توجه به اینکه قرص های مولتی ویتامین انواع مختلفی ویتامین و مواد معدنی را دارند، بهترین زمان مصرف قرص های مولتی ویتامین مینرال شب ها 1 ساعت بعد از شام است. 1 ساعت پس از شام تقریباً تمام ویتامین های محلول در آب و محلول در چربی می توانند جذب بدن شما شده و در ضمن می توانند سطح ویتامین ها و مواد معدنی را در بدن شما بالا نگه می دارند.
اما اگر از قرص های جداگانه ویتامین مثل قرص مولتی ویتامین ب کمپلکس، قرص ویتامین سی، قرص ویتامین دی، قرص آهن و ... استفاده می کنید، بهتر است هر قرص ویتامین را، در زمان خودش مصرف کرده و بین مصرف قرص های ویتامین و مینرال مختلف دو ساعت فاصله بیندازید.
محصولات محبوب مولتی ویتامین:
شربت مولتی ویتامین
قرص جوشان مولتی ویتامین
مولتی ویتامین کودک
کپسول مولتی ویتامین
مولتی ویتامین بارداری
مولتی ویتامین بانوان
مولتی ویتامین آقایان
مولتی ویتامین بدنسازی انواع ویتامین ها و مواد معدنی
به طور کلی، 6 نوع ویتامین در ترکیبات قرص های مولتی ویتامین مورد استفاده قرار می گیرد که این ویتامین ها عبارتند از: ویتامین A (ویتامین آ)، ویتامین های گروه B (ویتامین ب)، ویتامین C (ویتامین سی)، ویتامین D (ویتامین دی)، ویتامین E (ویتامین ای) و ویتامین K (ویتامین ک).
ویتامین های گروه B خود شامل 9 ویتامین می شوند:
تیامین (B1)، ریبوفلاوین (B2)، نیاسین (B3)، کولین (B4)، اسید پانتوتنیک (B5)، پیریدوکسین (B6)، بیوتین (B7) ، اسید فولیک (B9)، کوبالامین (B12)
مهم ترین مواد معدنی و مینرال که معمولاً در قرص ها و شربت های مولتی ویتامین مینرال استفاده می شوند هم عبارتند از: آهن، کلسیم، زینک (روی)، منیزیم، مس، کروم، ید، سلنیوم، مولیبدن و بورن.
علائه بر مواد معدنی گاهی امگا 3 و لوتئین هم به قرص مولتی ویتامین مینرال اضافه می شود تا خواص این قرص ها برای تقویت عمومی بدن را افزایش دهند.
ویتامین ها به دو دسته ویتامین های محلول در آب و محلول در چربی تقسیم می شوند. ویتامین های محلول در آب
ویتامین های محلول در چربی
-
ویتامین های محلول در چربی شامل ویتامین A، ویتامین D، ویتامین E، و ویتامین K می شوند. این ویتامین ها بهتر است همراه غذا یا بلافاصله بعد از غذا مصرف شوند.
-
بعضی مواد معدنی هم مثل آهن و زینک بهتر است با شکم خالی خورده شوند.
- کلسیم بهتر است شب ها قبل از خواب خورده شود تا سطح کلسیم در طول شب که خواب هستید، بالا باقی بماند. در ضمن کلسیم مانع جذب آهن، زینک و بعضی مواد معدنی دیگر در بدن می شود. به همین دلیل هم معمولاً قرص مولتی ویتامین مینرال یا آهن و زینک دارند و یا کلسیم. در ضمن توجه داشته باشید.
- اگر قرص های مکملی که آهن و زینک دارند را همراه لبنیات و مواد لبنی مصرف نکنید چون لبنیات کلسیم زیادی دارند و مانع جذب آهن و زینک می شوند.
زمان مصرف قرص مولتی ویتامین
بهترین زمان مصرف مولتی ویتامین و مکمل ها صبح ها، شب ها و در حین میل کردن غذا می باشد، زیرا بهتر جذب بدن می شود. البته پزشکان تغذیه توصیه میکنند که ویتامنی ها را با فیبرهای خوراکی مانند سبزیجات و پوست میوه مصرف نکنید زیرا مانند یک مانع روی روده قرار میگیرد و اجازه جذب سریع و راحت را نمیدهد.
راهنمای انتخاب مولتی ویتامین مناسب
انتخاب مولتی ویتامین مناسب می تواند کار دشواری باشد، زیرا انواع مختلفی با ترکیبات متفاوت در بازار موجود است. در اینجا چند نکته وجود دارد که به شما در انتخاب بهترین مولتی ویتامین برای نیازهایتان کمک می کند:
نیازهای فردی خود را در نظر بگیرید:
- سن: نیازهای تغذیه ای افراد با افزایش سن تغییر می کند. به عنوان مثال، افراد مسن ممکن است به ویتامین D بیشتری برای سلامت استخوان نیاز داشته باشند.
- جنسیت: برخی از مولتی ویتامین ها به طور خاص برای زنان یا مردان طراحی شده اند. این ویتامین ها می توانند حاوی مقادیر متفاوتی از مواد مغذی مانند آهن یا اسید فولیک باشند.
- شرایط سلامتی: اگر بیماری خاصی دارید، ممکن است به مولتی ویتامینی نیاز داشته باشید که حاوی مواد مغذی خاصی باشد. به عنوان مثال، افراد مبتلا به دیابت ممکن است به مولتی ویتامینی با دوز منیزیم بیشتر نیاز داشته باشند.
- رژیم غذایی: اگر در دریافت تمام مواد مغذی مورد نیاز خود از طریق رژیم غذایی خود مشکل دارید، ممکن است مصرف مولتی ویتامین مفید باشد. به عنوان مثال، اگر گیاهخوار هستید، ممکن است به مولتی ویتامینی نیاز داشته باشید که حاوی ویتامین B12 باشد.
برچسب محصول را با دقت بخوانید:
- مواد مغذی: به دنبال مولتی ویتامینی باشید که حاوی تمام ویتامین ها و مواد معدنی ضروری باشد.
- میزان دوز: مطمئن شوید که دوز هر ماده مغذی برای شما مناسب است. برخی از مواد مغذی، مانند ویتامین A، می توانند در دوزهای بالا سمی باشند.
- کیفیت: به دنبال مولتی ویتامینی باشید که توسط یک سازمان معتبر مانند USP یا NSF تأیید شده باشد. این به این معنی است که این محصول از نظر کیفیت و خلوص آزمایش شده است.
- مواد افزودنی: برخی از مولتی ویتامین ها حاوی مواد افزودنی مانند رنگ های مصنوعی، طعم دهنده ها یا شیرین کننده ها هستند. اگر از این مواد اجتناب می کنید، به دنبال مولتی ویتامینی باشید که بدون این مواد باشد.
قبل از مصرف مولتی ویتامین با پزشک خود مشورت کنید:
- تداخلات دارویی: برخی از مولتی ویتامین ها می توانند با داروهایی که مصرف می کنید تداخل داشته باشند. مهم است که قبل از مصرف هر گونه مکمل جدید با پزشک خود صحبت کنید.
- شرایط سلامتی: اگر بیماری خاصی دارید، مهم است که قبل از مصرف مولتی ویتامین با پزشک خود صحبت کنید.
